“Z tym wizerunkiem Janie zwyciężysz” wystawa w Arkadii

„Sobiescy i Radziwiłłowie. Strażnicy wizerunku maryjnego” w Muzeum w Nieborowie i Arkadii O wystawie niezwykłego wizerunku Matki Boskiej i innych pamiątek związanych z historią Polski oraz rodami Sobieskich i Radziwiłłów mówi Monika Antczak, kurator wystawy.

Wystawa jest stworzona wokół jednego, niezwykłego obrazu, tytułowego wizerunku maryjnego. Chcieliśmy wokół niego stworzyć narrację opartą na historii i genealogii. Chcieliśmy pokazać, że w żyłach Sobieskich i Radziwiłłów płynie ta sama krew.

Obraz został odnaleziony 16 września 1683 r., dokładnie cztery dni po wiktorii wiedeńskiej, kiedy oddziały polskie pod wodzą króla Jana III Sobieskiego podążały za wycofującymi się Turkami w stronę Parkan. Znalazł go Stanisław Jan Jabłonowski w miejscowości Fischau, w ruinach kościoła lub pałacu,  i podarował królowi.

Król widząc umieszczone na obrazie napisy po łacinie „Z tym wizerunkiem Janie zwyciężysz” oraz „Z tym wizerunkiem ja, Jan, będę zwycięzcą” odebrał to zdarzenie bardzo osobiście, jako znak od Opatrzności Bożej, dowód wstawiennictwa Matki Boskiej, dzięki której król pokonał i raz jeszcze pokona Turków.

Obraz nie był namalowany dla króla, był to zupełny przypadek, jednakże od początku został on otoczony przez Jana III Sobieskiego najwyższą czcią. Po powrocie do Żółkwi zawisł w kaplicy rodzinnej Sobieskich, gdzie znajdował się do 1740 roku. W tym czasie zmarła wnuczka króla, która sprzedała Żółkiew razem z wyposażeniem Michałowi Kazimierzowi Radziwiłłowi zwanemu „Rybeńko”. W ten sposób wizerunek maryjny spod Wiednia znalazł się w zbiorach Radziwiłłów.

Obraz ten, najważniejszy przedmiot w zbiorach rodziny Radziwiłłów, jest tak naprawdę ikoną. Pokazujemy go po raz trzeci w historii. Pierwszy raz pokazany był w sukiennicach krakowskich w 1883 z okazji dwusetnej rocznicy bitwy pod Wiedniem, następnie sto lat później na Wawelu. Obecnie jest to trzecia ekspozycja tego obrazu, gdy szeroka publiczność może go zobaczyć. Wizerunek ten jest niezwykle ważny w kontekście historii Polski, historii Europy a także dziejów rodów Radziwiłłów i Sobieskich.

Wystawę udało się zorganizować w ekspresowym tempie, scenariusz powstał zaledwie kilka miesięcy temu przy współpracy z Maciejem Radziwiłłem, prezesem Fundacji Trzy Trąby, który jest współautorem ekspozycji. Współpracujemy z Maciejem Radziwiłłem od ponad roku, inspirujemy się nawzajem, świetnie nam się współpracuje. Z tego wychodzą projekty, które cieszą się dobrym odbiorem i są bardzo dobrze przygotowane merytorycznie. Myślę, że ta współpraca będzie się rozwijać.  

Pan Maciej zaskakiwał nas nowymi eksponatami, które ciągle dojeżdżały. Na kilka dni przed inauguracją okazało się, że istnieją inne bardzo cenne obiekty, które trzeba przywieźć z Peru. Dojechały one do muzeum dzięki żonie Macieja Radziwiłła, Annie Marii. Są to pierwsze wizerunki Marii Kazimiery, czyli Marysieńki oraz króla Jana III Sobieskiego. Przed wojną znajdowały się w Łańcucie i Wilanowie, w czasie wojny wyjechały do Ameryki i ślad po nich zaginął. Zostały odnalezione w Peru i można je teraz zobaczyć w Nieborowie.

Mapa z zaznaczeniem Parku Arkadia w Nieborowie.

{crossposting}