Polacy leczą zdalnie w Azji i Afryce - telemedycyna

Telemedycyna staje się coraz bardziej rozwiniętą gałęzią medycyny. - Nie chodzi już tylko o proste rozwiązania umożliwiające kontakt między pacjentem i lekarzem on-line. Mówimy o całym ekosystemie rozwiązań technologicznych i medycznych przenoszących procesy diagnostyki, terapii i rehabilitacji na zupełnie nowe poziomy. - mówi prof. nadzw. dr hab n. med Piotr H. Skarżyński.

Czym jest telemedycyna?

Telemedycyna to już nie tylko kontakt z lekarzami on-line. Dostępnych jest coraz więcej rozwiązań dla pacjentów, choć problemem jest brak odpowiedniej liczby specjalistów w tej dziedzinie.

- Często nie mówi się już o „telemedycynie”, ale znacznie szerzej - o „telezdrowiu” czy „zdrowiu cyfrowym”. Nie chodzi wyłącznie o proste rozwiązania umożliwiające kontakt między pacjentem a lekarzem on-line. Mówimy o całym ekosystemie rozwiązań technologicznych i medycznych przenoszących procesy diagnostyki, terapii i rehabilitacji na zupełnie nowe poziomy.

W otolaryngologii koncentrujemy się przede wszystkim na diagnostyce i rehabilitacji –  w domu pacjenta czy w lokalnym ośrodku. Polacy bardzo chętnie korzystają z takich możliwości, jednak z punktu widzenia całego systemu napotykamy na wiele trudności.

Technologiczne bariery cały czas się zmniejszają – większość Polaków ma już dostęp do smartfonów, tabletów, komputerów i szybkich połączeń internetowych.  Większym wyzwaniem jest niewielka liczba specjalistów, którzy mogliby udzielać takich konsultacji on-line.

Drugą, poważniejsza barierą są kwestie związane z finansowaniem przez NFZ. Obecnie nie ma realnego finansowania usług telemedycznych w mojej specjalności. Takie rozwiązania z powodzeniem funkcjonują w kardiologii i geriatrii, w otolaryngologii czy audiologii nie. Placówki medyczne starają się zapewniać pacjentom usługi telemedyczne w zakresie swoich kontraktów z NFZ, co stanowić może duże obciążenie i niestety może odbijać się na dostępności innych usług.

Tego problemu nie mają placówki komercyjne. Wyraźnie widzimy trend wzrostowy wśród pacjentów świadomie rezygnujących z gwarantowanej opieki w ramach NFZ. Często wybierają szybsze i łatwiej dostępne usługi telemedyczne oferowane na rynku prywatnym. Wynika to z prostej kalkulacji – komercyjna usługa telemedyczna bywa w ogólnym rachunku tańsza, niż ta oferowana przez NFZ, bo nie wymaga poświęcenia czasu i pieniędzy na dojazdy do ośrodków referencyjnych - mówi prof. Skarżyński.

Jakie są aktualne trendy w telemedycynie?

- W Polsce telemedyczna współpraca pomiędzy placówkami CSiM, a ośrodkami centralnymi jest codziennością. Od 2009 roku należymy do Krajowej Sieci Teleaudiologii – pierwszej takiej sieci na świecie.

Obecnie koncentrujemy się na rozszerzaniu oferty diagnostycznej w krajach Azji Środkowej i Afryki w zakresie obiektywnych badań słuchu. Powiększyliśmy zespoły specjalistów – zarówno tych pracujących w Polsce nad analizą takich badań, jak i lokalne - pomagające pacjentom przygotować się do badania oraz nadzorujące jego przebieg.

Dzięki temu mieszkańcy Kirgistanu, Kazachstanu czy Senegalu zyskali dostęp do diagnostyki, terapii i rehabilitacji, którego nie mogą uzyskać w innych placówkach na miejscu.

Silnym trendem, który obserwujemy w ostatnim czasie, są starania firm produkujących implanty ślimakowe, by zdalnie i automatycznie dopasowywać procesory mowy.

Procesory te wymagają regularnej regulacji i dostrajania aby zachować komfort słyszenia. Pacjenci potrzebujący zmian często zgłaszają się do placówek a proces bywa czasochłonny.  To dobry przykład obrazujący wyzwania stojące przed telemedycyną jako całą dziedziną – musi być zachowany odpowiedni balans pomiędzy możliwościami technologicznymi, samowystarczalnością poszczególnych pacjentów, a oczekiwanym efektem terapeutycznym. Musimy też pamiętać, że fakt, że technologia pozwala już na wykonywanie jakiejś procedury zdalnie, nie oznacza automatycznie, że takie rozwiązanie będzie najkorzystniejsze dla pacjenta - analizuje profesor.

Opieka nad pacjentami po operacjach

Międzynarodowe Centrum Słuchu i Mowy Medincus dba o pacjentów po operacjach. Specjaliści mają świadomość, że badania kontrolne i monitorowanie stanu zdrowia to konieczność.

- Po każdej operacji wymagane jest wykonanie badań kontrolnych, żeby monitorować stan leczenia. Bardzo wielu pacjentów po operacjach np. w Kajetanach, pomimo tego, że mają zapewnione wizyty w ramach NFZ, decyduje się z nich nie korzystać. Wolą odwiedzić lokalne placówki CSiM i skorzystać z opieki w miejscu zamieszkania, komercyjnie. Oszczędność czasu poświęcanego na dojazdy jest dla nich cenniejsza.

W jednej z prac doktorskich realizowanych w naszym ośrodku analiza wykazała, że w przypadku rehabilitacji pacjentów po zabiegu wszczepienia implantu ślimakowego, koszty związane z poświęconym czasem i dojazdami na jednorazową wizytę rehabilitacją, mogą wynosić nawet kilkanaście procent średniego wynagrodzenia brutto. Dlatego staramy się być na miejscu - bliżej pacjenta - twierdzi Skarżyński.

Międzynarodowe Centrum Słuchu i Mowy Medincus - działania zagraniczne

Placówki Centrum Słuchu i Mowy Medincus funkcjonują nie tylko w krajach Europy wschodniej, ale i w Azji Środkowej, czy Afryce.

- Staramy się rozpoczynać działalność, tam gdzie dostrzegamy potencjał lokalnych specjalistów, którzy są gotowi, przy naszym wsparciu merytorycznym i technicznym, zbudować sprawnie funkcjonujący zespół i samodzielnie prowadzić placówkę.

Stąd coraz lepsza współpraca z Kirgistanem, gdzie właśnie otwieramy kolejną placówkę czy z krajami Afryki zachodniej, które mają ogromny potencjał rozwoju, a równocześnie historycznie uwarunkowaną nieufność do inwestycji z Francji czy Wielkiej Brytanii. Dynamicznie rozwija się też współpraca z Ukrainą – bliskość kulturowa i dostępność finansowa sprawia, że wielu pacjentów z tego kraju na bardziej skomplikowane operacje czy zabiegi wybiera właśnie Polskę. Inne kraje, w których się również rozwijamy działalność to Białoruś i Kazachstan - reasumuje Skarżyński.

Telemedycyna - forma świadczenia usług medycznych i opieki zdrowotnej łącząca w sobie elementy telekomunikacji, informatyki oraz medycyny. Dzięki wykorzystaniu nowych technologii pozwala ona przełamywać geograficzne bariery, pozwalając na wymianę specjalistycznych informacji